De publieke ruimte samen ontwerpen
©507 Design, van buurtkunst tot straatmeubel.Dit project is eigenlijk een experiment in de publieke of openbare ruimte en in een gemeenschap van mensen. Het tast af op welke wijze het waardevol en mogelijk is bewoners en gebruikers van een buurt mee te laten denken en ontwerpen aan hun dagelijkse omgeving. We gaan er van uit dat zij belangrijke ervarings deskundigen zijn aangezien zij er wonen. Daarnaast hopen we de creativiteit,vindingrijkheid, dromen, humor, enthousiasme van een groep mensen ten aanzien van een leef- en werkomgeving tegen te komen.En zo de uniciteit van een plek zichtbaar te maken en mogelijkheden te vinden dit in te zetten voor iemands eigen buurt en deze verandering duurzaam en karakteristiek te maken.
Het speelt zich af in de straten van bijzondere stukjes vooroorlogse sociale woningbouw in Lombok te Utrecht.
We hebben het over 3 verschillende gemeenschappen: De bewoners van van “Complex 507 en 501” beide buurten gebouwd rond 1900 en de bewoners en medewerkers van het nabijgelegen verzorgingshuis:”Het hart van Lombok” een voormalig klooster.
Er zijn 4 groepen uit de samenleving die door het project in aanraking komen met elkaar en met het thema hoe ontwerp je gezamenlijk de publiek ruimte ?
-De bewoners en gebruikers van een plek, buurt.
-De ontwerpers en kunstenaars
-De gemeente (verschillende afdelingen)
-De woningbouw vereniging.
Waarom samen ontwerpen aan de publieke ruimte ?
Het idee voor het project is langzaam gegroeid, Stichting Wishingwellwest verzamelde een jaar lang buurtwensen via een wensen website en door persoonlijk contact vanuit hun ontmoetingsplek aan de Kanaalstraat 159. Bij de start van het project C 507 design in maart 2009,is het verzamelen en uitdiepen van de buurtwensen overgenomen door de kunstenaars en ontwerpers die voor het project gevraagd zijn.
Buurtwensen gaan vaak over de publieke ruimte
Men wil meer groen en meer zitplaatsen, ontmoetings plekken en het mooier en schoner maken van lelijke plekken en straten en meer cultuurbeleving op straat. Soms kregen we hele ontwerpen van schommels, opklapbare bankjes en muziektenten te zien of futuristisch toekomst scenario’s van een ondergronds wegenstelsel of parkeerplekken of foto’s van mooie italiaanse pleintjes….
Voor het project zijn 7 groepjes bewoners uit verschillende straten en plekken aan 12 kunstenaars en ontwerpers gekoppeld. Ze gingen de discussie aan welke plekken of situaties volgens hen beter konden en wat er dan veranderd of ontworpen moest worden…..Lopend door de straten, op bezoek bij mensen thuis en aan de hand van wat de ontwerpers aan talenten in huis hadden kwamen ze tot 7 heel verschillende ontwerpen en processen.
Wat ze bedacht hebben en gaan realiseren is te lezen en te zien op de pagina’s ‘Ontwerpen , plekken en bewoners ‘op deze website.
Hieronder een verslagje van een buurt bijeenkomst 15 april 2009 te Lombok Door Klaas Schotanus een ontwerper van c 507 design project
Ideeën van bewoners;
De 2 oudere dames hebben een grote voorliefde voor groen. Ze vinden dat er te weinig openbaar groen is, Graag zien ze hoge bloembakken aan de blinde gevels op de hoeken. Hoge bloembakken omdat deze dan niet door honden als uitlaat plek worden gezien en dat het gemakkelijk is om het te onderhouden. (niet te veel bukken) Daarnaast worden er nu veel bomen beschadigd doordat hier fietsen tegenaan worden gezet. Hier zou ook iets aan gedaan moeten worden.
Zelfs het formaat voor een eventuele bloembak is al genoemd, namelijk 2,5 meter bij 50 cm en ongeveer 30 cm hoog. De voorkeur gaat uit naar hortensia’s in combinatie met Rododendron en misschien een boom met bodembedekkers.
Een ander idee dat werd geopperd was het toepassen van functionele kunst in de vorm van interessante afvalbakken. ‘Papier Hier’ van de Efteling werd als referentie gegeven.
Er werd dus vooral een voorkeur voor functionele, probleemoplossende kunst geuit.
De ‘verzamelaar’ gaf aan iets te willen toevoegen aan de bestaande verlichtingsarmaturen. Een toevoeging aan de kap van de straatlampen, die eventueel een thema van de straat zouden kunnen uitbeelden. Een ander thema zou geïnspireerd kunnen zijn op hobby’s van de bewoners. Zo is deze meneer zelf veel bezig met het maken van kaarsen, en is er een Gitaren bouwer woonachtig in 1 van de straten.
Een andere bewoner (de gitaar bouwer) vond het ook erg interessant iets met verlichting te doen. Onder de poort woningen zou iets met gekleurd licht kunnen waardoor dit minder unheimisch wordt.
Ook was er een idee om aan de gevel lichten op te hangen die op censoren werken. Dit zou een toevoeging zijn op een eerder gerealiseerd project in de wijk. Die het zelfde is, maar door de bewoners niet als ‘mooi’ wordt ervaren
Een ander idee was een ‘buurthuisdier’ op de hoek van de straat. Iedere straat krijgt een (bizar) dier die min of meer symbolisch wordt onderhouden door de buurtbewoners. Dit kunnen bestaande dieren zijn maar ook fantasiedieren.
Weer een ander verhaal was geïnspireerd op een verhaal; uit het verleden. Door verveling werd er vaak vroeger door kinderen in de buurt van alles verzonnen om gezamenlijk buiten te spelen. Een van die spellen was ‘zoekertje’. Kinderen gingen dan in teams speuren naar dingen die op straat liggen. Verloren muntjes, knopen etc. Dit zou een inspiratie kunnen zijn om iets op het vloervlak te doen.
Over het algemeen heb ik nu zelf het idee gekregen dat de buurt opzoek is naar functionele of herkenbare kunst. Wel wordt er aangegeven dat ze vooral bang zijn dat het snel vernield word. Ook vinden de bewoners dat er op de stoep weinig ruimte is voor grote objecten. ‘Het is als zo krap’
Wel was er een idee om misschien een parkeerplaats op te offeren om ruimte te creëren. Een andere uitvalsweg is het parkje. Hier zijn al plannen voor een kunstmatig eiland maar hier zou meer kunnen gebeuren volgens de bewoners. Vooral op het gebied van ontmoetingen tussen de verschillende culturen, Want dat contact loopt niet altijd even ‘soepel’ volgens de bewoners.